Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm trong việc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại một số tỉnh khu vực phía Nam cung cấp cho dự án giao thông quan trọng quốc gia, trong đó có tỉnh Đồng Nai.

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra số 1896/KL-TTCP về việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại một số tỉnh khu vực phía Nam cung cấp cho Dự án giao thông quan trọng quốc gia.

Các dự án bị thanh tra gồm dự án thành phần xây dựng đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết, dự án thành phần xây dựng đoạn Phan Thiết - Dầu Giây, dự án xây dựng cầu Mỹ Thuận 2 và đường dẫn hai đầu cầu. Địa phương có liên quan gồm Bình Thuận, Đồng Nai và Đồng Tháp. Các đơn vị liên quan thuộc Bộ Giao thông vận tải như: Ban quản lý dự án 7, Ban quản lý dự án Thăng Long.

Kết luận do Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn ký ngày 22.8.2023 có nội dung nêu rõ những sai phạm về việc cấp phép khai thác mỏ đá trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. 

Cụ thể, qua xem xét hồ sơ cấp phép 6 mỏ đá có cung cấp cho dự án, Thanh tra Chính phủ phát hiện UBND tỉnh Đồng Nai ban hành 2 quyết định gia hạn giấy phép khai thác đá và 1 quyết định điều chỉnh diện tích và tăng thời hạn khai thác đá không đúng quy định tại khoản 1 Điều 84 Luật khoáng sản 2010, cụ thể gồm:

Quyết định số 4421/GP-UBND ngày 8.7.2017 gia hạn giấy phép khai thác tại mỏ đá Soklu 1 (xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất) cho Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm (Công ty Quốc Phú Sơn Lâm) với thời hạn 10 năm tính từ ngày 1.11.2017 trong khi Công ty Quốc Phú Sơn Lâm chỉ được khai thác đến ngày 18.12.2017.

Quyết định số 1523/QĐ-UBND ngày 11.7.2017 điều chỉnh giấy phép khai thác mỏ đá Soklu 2 (xã Quang Trung, huyện Thống Nhất) từ Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa qua Công ty cổ phần Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa (do Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa đổi tên thành Công ty cổ phần Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa) và tăng thời hạn khai thác 6,2 năm lên 12 năm 1 tháng kể từ ngày 23.3.2011 trong khi giấy phép đã cấp cho Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa đã hết thời hạn khai thác.

Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa được khai thác tại mỏ đá xây dựng Soklu 5 (xã Quang Trung, huyện Thống Nhất) theo Quyết định 2269/QĐ-UBND ngày 1.9.2010 với thời hạn khai thác đến 31.12.2016.

Tuy nhiên, đến năm 2014 và 2020, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Giấy phép khai thác số 4018/GP-UBND ngày 22.12.2014 (thay thế cho Quyết định số 2269/QĐ-UBND) và số 177/QĐ-UBND ngày 07/7/2020 (thay thế cho Giấy phép số 4018/GP-UBND), qua đó tăng diện tích khu vực hoạt động khoáng sảntừ 23ha lên 30,5ha và tăng thời hạn khai thác lên 11 năm 6 tháng tunhs từ ngày 1.1.2014 đến 30.6.2026.

Cả 3 trường hợp trên đều không được UBND tỉnh Đồng Nai xác định khai thác để cung cấp cho công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước và các công trình theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 22 Nghị định 158/2016/ND-CP của Chính phủ.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến vi phạm trên là do việc áp dụng quy định của UBND tỉnh Đồng Nai và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai chưa chính xác.

Việc cấp phép đã dẫn đến một khối lượng đá được khai thác và cung ứng ra ngoài thị trường, mặc dù đơn vị khai thác đóng thuế, phí theo quy định nhưng vi phạm cần được xem xét làm rõ để có biện pháp xử lý.

Trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường cùng các tổ chức cá nhân liên đới. 

Vì vậy, Thanh tra kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, xem xét, xử lý phù hợp với quy định đối với tập thể, cá nhân có khuyết điểm vi phạm trong việc gia hạn giấy phép khai thác đá tại các mỏ đá nêu trên. 

Qua quá trình kiểm điểm, xử lý nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm thì chuyển sang Cơ quan Cảnh sát điều tra xem xét theo thẩm quyền. Thu hồi đối với giấy phép được cấp, gia hạn, tăng thời hạn không đúng quy định của pháp luật.

Theo Văn Dũng/Đại biểu nhân dân