Cúm A và cúm thường (cảm lạnh) đều là những bệnh lý phổ biến về đường hô hấp, nhưng có sự khác biệt rõ rệt về mức độ nguy hiểm và cách thức điều trị. Mặc dù các triệu chứng của chúng có thể tương tự nhau như sốt, ho và sổ mũi, nhưng cúm A có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, trong khi cúm thường thường chỉ gây khó chịu nhẹ và tự khỏi sau vài ngày.

Bộ Y tế cho biết số ca mắc cúm A đang gia tăng và chiếm tỷ lệ đáng kể hơn 132.000 trường hợp cúm mùa từ đầu năm 2025 đến nay, trong đó đã ghi nhận ba ca tử vong. Các chủng virus lưu hành chủ yếu gồm cúm A, H1N1, AH3N2 và cúm B; hiện chưa có bằng chứng cho thấy sự thay đổi về độc lực.

Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh nhân nhập viện khi bệnh đã diễn tiến nặng. Không ít người sốt cao 3 - 4 ngày mới đến bệnh viện, khiến virus có thời gian phát triển mạnh. Việc tự ý dùng thuốc hạ sốt cũng khiến người bệnh bỏ lỡ “giai đoạn vàng” sử dụng thuốc kháng virus trong 48 giờ đầu, dẫn đến nguy cơ biến chứng cao và làm tăng khả năng lây lan trong cộng đồng, đặc biệt tại các môi trường kín như lớp học, ký túc xá và văn phòng.

BS CKI Dương Phạm Văn Thanh cho biết, “cúm do virus influenza A dễ bùng phát thành dịch khi giao mùa và lây lan nhanh. Ở người khỏe mạnh, bệnh thường tự khỏi sau 2 - 3 ngày, nhưng với người có bệnh nền, người trên 65 tuổi, trẻ nhỏ hay người suy giảm miễn dịch, cúm A có thể gây biến chứng nặng như suy hô hấp, viêm phổi, thậm chí suy đa tạng”.

Cúm A và cảm lạnh có triệu chứng ban đầu tương tự, nhưng cúm A có khả năng gây tổn thương phổi, suy hô hấp và tử vong nếu điều trị muộn. Thời tiết mưa nhiều, nhiệt độ – độ ẩm thay đổi thất thường được cho là điều kiện thuận lợi để virus hô hấp phát triển.

ThS.BS Nguyễn Thị Đào Tiên cho biết, cúm gây triệu chứng toàn thân như sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi; và triệu chứng hô hấp gồm ho, sổ mũi, đau họng, khàn tiếng. Khi trở nặng, người bệnh có thể ho đàm, khó thở, nôn ói. Bệnh có thể chuyển biến nhanh chỉ trong 24 - 48 giờ, khiến nhiều trường hợp nhập viện muộn do chủ quan nghĩ rằng chỉ bị cảm thường.

Về chẩn đoán, bác sĩ cho biết cần dựa vào xét nghiệm máu, test dịch mũi họng và chụp X-quang phổi để xác định mức độ viêm phổi hoặc biến chứng.

Để phòng ngừa, người dân cần thực hiện cách ly khi phát hiện bệnh, rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang, vệ sinh khi ho – khạc. Vắc xin cúm cần tiêm hằng năm, tốt nhất trước mỗi mùa dịch 2–4 tuần. Các nhóm cần tiêm gồm người trên 65 tuổi, trẻ dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.

Trong bối cảnh các biến chủng virus liên tục thay đổi, chuyên gia khuyến cáo mỗi người phải chủ động bảo vệ sức khỏe, nhận biết sớm triệu chứng và không tự ý điều trị tại nhà.

Lời Cảnh Báo là một chương trình mang đầy tính thời sự. Bên cạnh việc phản ánh những vấn đề đang được xã hội quan tâm. Lời Cảnh Báo còn cung cấp cho người dân nhiều kiến thức bổ ích về những vấn đề khác nhau trong cuộc sống như: kinh tế, sức khỏe, giáo dục, an ninh, trật tự, xã hội…

Lời Cảnh Báo được phát sóng vào lúc 19h50 Thứ Hai và Thứ Tư hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và phát thanh, truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.

Nguyên Ngọc