Vào ngày 22/8/2024, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh (BV ĐHYD) đã nhận được thông báo từ Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia về một trường hợp người bệnh bị tai nạn giao thông, được chẩn đoán chết não theo quy trình của hội đồng thẩm định. Người bệnh này khi còn sống đã có nguyện vọng hiến tạng và gia đình đã tôn trọng, đồng tình với ý nguyện này.

Ngay lập tức, Bệnh viện đã tiến hành rà soát và phát hiện có hai người bệnh phù hợp đang chờ ghép gan. Một trong hai người bệnh là một người đàn ông 53 tuổi bị ung thư gan và xơ gan nặng do viêm gan B, đã tìm kiếm cơ hội ghép gan từ lâu nhưng không ai trong gia đình phù hợp do khác nhóm máu và mắc bệnh viêm gan B tiềm ẩn. Người bệnh thứ hai là một bé gái một tuổi ở Sóc Trăng, bị xơ gan ứ mật nguyên phát, đã nhiều lần nôn ra máu do biến chứng và đang trong tình trạng nguy kịch.

Ý thức được sự quý giá của lá gan từ người hiến tạng, đội ngũ y bác sĩ của BV ĐHYD đã nghĩ đến giải pháp chia gan để ghép, nhằm cứu sống cả hai người bệnh. Lá gan bao gồm hai phần, phải và trái, với cấu trúc mạch máu và ống mật riêng biệt nhưng kết nối với nhau. Mặc dù khá phức tạp, nhưng với sự tính toán và phẫu thuật khéo léo, các bác sĩ có thể tách gan thành hai mảnh ghép riêng biệt. Mảnh lớn hơn sẽ dành cho người bệnh nam lớn tuổi, và mảnh nhỏ hơn dành cho bé gái một tuổi nặng 7,2 kg. Khoa học đã chứng minh rằng các mảnh ghép này sẽ phát triển và lớn lên cùng cơ thể người nhận, giúp họ có một cuộc sống mới.

Sau khi kế hoạch phẫu thuật được hội chẩn và thống nhất bởi Ban Giám đốc Bệnh viện, các người bệnh ngay lập tức được báo tin và khẩn trương đến bệnh viện để chuẩn bị. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, sau lễ mặc niệm tri ân, ca phẫu thuật lấy tạng được tiến hành. Lá gan được tách đôi trên mâm phẫu thuật, đây là kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam. Mục tiêu của các bác sĩ là phải đảm bảo các mạch máu và ống mật của hai mảnh ghép phải thật tốt, phù hợp với người nhận tạng, để việc ghép sau đó diễn ra thuận lợi.

Đồng thời, các ekip khác tiến hành phẫu thuật cắt bỏ gan bệnh ở hai người bệnh. Sau đó, quá trình ghép tạng được thực hiện một cách đồng bộ và chính xác. Khi mảnh gan ghép được tái tưới máu, nó nhanh chóng hồi phục chức năng và bắt đầu tiết ra những giọt mật đầu tiên, biểu hiện của sự sống trở lại trong cơ thể hai người bệnh. Đến ngày hôm sau, cả hai người bệnh đều tỉnh táo, dần hồi phục và bắt đầu một cuộc sống mới với một phần gan của người hiến tạng.

PGS TS BS. Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc BV ĐHYD, chia sẻ: “Thành công của ca chia gan lần này không chỉ là một bước tiến quan trọng trong kỹ thuật ghép gan tại Việt Nam mà còn là biểu hiện của sự tận tâm, trách nhiệm và chuyên nghiệp của toàn bộ đội ngũ y bác sĩ. Sự đoàn kết và cống hiến hết mình vì người bệnh chính là giá trị cốt lõi mà BV ĐHYD luôn hướng tới. Xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình và người đã hiến tặng một phần cơ thể yêu quý của họ. Chân thành cảm ơn Lãnh đạo Bộ Y tế, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Chợ Rẫy đã giúp đỡ, tạo điều kiện để hai ca ghép này thành công. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các đồng nghiệp đã đóng góp vào thành công này và chúc mừng hai người bệnh đã nhận được cơ hội sống mới. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực không ngừng để mang lại những kết quả tốt nhất cho người bệnh và cộng đồng".

TS BS. Trần Công Duy Long, Trưởng đơn vị Ung thư gan mật và Ghép gan, BV ĐHYD, chia sẻ: “Chia gan để ghép cho hai người bệnh là một kỹ thuật khó, đòi hỏi đội ngũ nhân viên y tế phải có kiến thức, kinh nghiệm và kỹ thuật cao. Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện thường quy cả ghép gan cho người lớn và trẻ em, nên chúng tôi có đủ năng lực để thực hiện thành công kỹ thuật này. Thành công của ca chia gan lần này không chỉ giúp cứu sống hai người bệnh mà còn góp phần giải quyết vấn đề khan hiếm tạng ghép hiện nay. Chúng tôi hy vọng, trong tương lai, ngày càng có nhiều người hiểu rõ giá trị của việc hiến tạng, vì tạng hiến không chỉ cứu sống một mà có thể cứu sống nhiều người bệnh".

Ghép tạng là phương pháp điều trị duy nhất mang lại hiệu quả cho các người bệnh mắc bệnh suy giảm chức năng tạng cấp hoặc mạn tính khi không còn cách điều trị nào khác. Tuy nhiên, số lượng người bệnh đang có nhu cầu ghép tạng nói chung và ghép gan nói riêng rất lớn. Trong khi đó, tạng ghép từ người hiến chết não vẫn còn hạn chế, và tạng ghép từ người thân hiến tặng không thể đáp ứng đủ nhu cầu, do bất tương hợp giữa người cho và người nhận.

Ca phẫu thuật này là minh chứng rõ ràng cho năng lực chuyên môn của BV ĐHYD trong lĩnh vực ghép gan. Thành công này không chỉ giúp gia tăng giá trị của tạng hiến mà còn mở ra hy vọng cho nhiều người bệnh khác trong tương lai.

Nguyên Ngọc